Van nooit-meer-oorlog naar nooit meer kernwapens

Is het de dreiging met kernwapens die gedurende de voorbije vijfenzeventig jaar de vrede heeft verzekerd? Wie enkel kijkt naar de westerse landen, kan dit misschien denken. Maar al die jaren is er op veel andere plaatsen oorlog gevoerd, ondanks een indrukwekkend arsenaal aan kernbommen. Daarbij was een kernoorlog soms heel dichtbij.

Een kernoorlog… Je wil er niet langer dan enkele seconden aan denken. Daarom staan er telkens weer mensen op die kernwapens de wereld willen uithelpen. Eén weg naar een kernwapenvrije wereld is het internationaal verdragsrecht.

Van non-proliferatie naar een verbod op kernwapens

De wereld is verdeeld in staten zonder en staten mét kernwapens, in “have not’s” en “have’s”. In het Non-Proliferatieverdrag(NPV) deden de “have’s” zo’n halve eeuw geleden de plechtige belofte dat ze nucleair zouden gaan ontwapenen. In ruil kregen de “have not’s” toegang tot nucleaire technologie, maar zij mochten geen kernwapens aanmaken. Maar het NPV was een leugen: kernwapenstaten zijn hun kernarsenaal precies aan het diversifieren en aan het moderniseren.

Een reactie van de niet-bezitters van kernwapens bleef niet uit. Ze ging twee richtingen uit. Iran en Noord-Korea gingen hun eigen kernbommen maken. 122 niet-kernwapenstaten besloten in de schoot van de Verenigde Naties succesvol tot een vreedzame oplossing: een Verdrag tot een Verbod op Nucleaire Wapens. Terecht redeneerden zij dat de enig mogelijke oplossing is deze wapens volledig uit te bannen. België behoort (nog) niet tot deze groep landen.

Op 22 januari 2021 treedt dit VN-verdrag in werking voor die landen die het verdrag ratificeerden. Als die geen kernwapens bezitten, verbiedt het verdrag hun de ontwikkeling, het testen, de productie, de opslag, het plaatsen, de overdracht, het gebruik en de dreiging van het gebruik van kernwapens, evenals het leveren van hulp en aanmoediging bij de verboden activiteiten. Voor de staten mét kernwapens voorziet het verdrag in onderhandelingen die moeten leiden tot de vernietiging van hun kernwapens.

Nieuwe veiligheidsstructuur nodig

In de Koude Oorlog waren het vooral twee grootmachten die elkaar met kernwapens bedreigden. Nu liggen een heleboel kaarten anders. Meer dan ooit is een wereld met kernwapens daarom heel gevaarlijk:

1.       Belangrijke nucleaire ontwapeningsverdragen uit de jaren ’70 en later zijn verlopen of opgeschort[1].

2.       In belangrijke en in kleinere kernwapenstaten zijn demagogische leiders aan de macht.

3.       België en andere Europese landen hebben Amerikaanse bommenwerpers gekocht. De NAVO kan hen verplichten hiermee de Amerikaanse B61-bommen te vervoeren en te droppen. (Deze bommen zijn tien keer krachtiger dan de bom op Hiroshima.) Tegelijkertijd moderniseert Amerika deze bommen.

4.       Kernwapenstaten zijn “kleine” kernwapens aan het ontwikkelen. Die doen geloven dat er zoiets kan bestaan als een “kleine” (regionale) kernoorlog.

5.       De Amerikaanse bommen die in Kleine Brogel liggen, maken van elke Belgische stad een doelwit, niet alleen voor een Russische maar ook voor een terroristische aanslag. Het risico bestaat immers dat kernwapens in handen komen of zijn van derde partijen.

België moet tekenen

Het verbodsverdrag komt dus net op tijd. Want op deze nieuwe, bijzonder onveilige situatie is een volledig verbod op kernwapens het juiste antwoord. Het is tijd voor een nieuwe internationale veiligheidsstructuuren daar draagt het verbod toe bij.

In haar regeerverklaring zweert de nieuweBelgische regering bij het Non-Proliferatieverdrag. Tegelijk – en dus hypocriet genoeg in tegenstrijd met wat dat NPV bepaalt – wil de regering verder haar verplichtingen in de NAVO nakomen. De NAVO houdt vol dat nucleaire afschrikking werkt. Verder belooft de Belgische regering wel “na te gaan hoe het kernwapenverbod een nieuwe impuls kan geven aan multilaterale nucleaire ontwapening”.

1^eAls België tekent, gaan de kernwapens weg uit Kleine Brogel. Want na ratificatie is o.m. de opslag, het plaatsen en de dreiging met kernwapens voor België verboden.

2^e Een ondertekening door een klein land als België vormt een katalysator binnen de NAVO en de VN voor onderhandelingen over nucleaire ontwapening. Die moeten de huidige oorlogs(in)spanningen doen wijken voor een door de VN afgedwongen detente.

3^e Onder een (ondertussen ten grave gedragen) akkoord controleerden de VN het Iraanse regime proactief op de ontwikkeling van kernwapens. Op een vergelijkbare manier moeten er, met sancties en door het opvoeren van de morele en financiële druk, afspraken komen met kernwapenstaten over de afbouw van alle kernwapens. (De internationale financiële wereld wil of mag onder het kernwapenverbod niet langer de gigantische bedragen ophoesten die nodig zijn voor de ontwikkeling van kernwapens. En ook de lokale steden en gemeentes moeten bewust nadenken bij welke financiële instellingen ze hun middelen beleggen [2]) Deze onderhandelingen zullen meer opleveren dan een NPV-verdrag dat o.m. de VSA toch niet naleven.

4^eVan de Belgische bevolking[3] wil 66%een ondertekening van het verbodsverdrag. Bovendien zijn 395 steden en gemeentes in België lid van het internationaal netwerk van Mayors for Peace, waarbij ze zich, samen met Hiroshima en Nagasaki, engageren voor nucleaire ontwapening.

In navolging van Ierland en Oostenrijk moet ons landduszijn verantwoordelijkheid nemen en hetverdrag ondertekenen.

Westhoek Vredeshoek

Ontelbare soldatengraven tekenen de Westhoek. Precies de Westhoek heeft het morele gezag om de Belgische regering de wacht aan te zeggen. Westhoek Vredeshoek heeft elke gemeente in de Westhoek ervan overtuigd te tekenen voor een kernwapenvrije wereld. Met dat engagement herinnert Westhoek Vredeshoek eraan dat een kernwapenvrije wereld geen zeemzoete toekomstdroom meer is, maar een werkelijkheid kan worden. 

Aan de Belgische regering om het voortouw te nemen!

Meer informatie

https://www.westhoekvredeshoek.be/een-kern-wapenvrije-westhoek

https://www.icanw.org/

https://cities.icanw.org/

https://nonukes.be/nl/home/

http://www.mayorsforpeace.org